Chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn. Dưới góc nhìn pháp lý, hệ quả của việc này là sẽ không phát sinh quyền, nghĩa vụ vợ chồng giữa hai bên. Tuy nhiên, quyền và nghĩa vụ liên quan đến tài sản, hợp đồng thì vẫn phát sinh. Vậy, khi một trong hai bên nam nữ hoặc cả hai bên có yêu cầu chia tài sản phát sinh trong quá trình chung sống thì sẽ chia như thế nào?
Khoản 1 Điều 16 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định hướng giải quyết quan hệ tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn như sau: “Quan hệ tài sản của nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng sẽ được giải quyết theo thỏa thuận giữa các bên; trường hợp không có thỏa thuận thì giải quyết theo quy định của Bộ luật dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.”
Như vậy, có thể hiểu rằng, tài sản chung phát sinh trong trường hợp chung sống với nhau như vợ chồng thuộc phạm vi điều chỉnh của Bộ luật Dân sự (khác với tài sản chung của vợ chồng là do Luật Hôn nhân và gia đình điều chỉnh). Quá trình giải quyết quan hệ tài sản này ưu tiên sự thỏa thuận giữa các bên. Khi các bên không có thỏa thuận thì sẽ áp dụng Điều 219 Bộ luật Dân sự 2015 để giải quyết. Theo đó:
- Mỗi bên nam nữ đều có quyền yêu cầu chia tài sản chung như nhau. Nếu tình trạng sở hữu chung phải được duy trì trong một thời gian theo thỏa thuận thì mỗi bên chỉ được thực hiện quyền yêu cầu chia tài sản khi hết thời hạn đó;
- Trường hợp không thể phân chia tài sản chung bằng hiện vật thì các bên có thể yêu cầu bán phần tài sản thuộc sở hữu của mình để nhận giá trị tương ứng nếu không có thỏa thuận khác.
Trên đây là toàn bộ quy định pháp luật về việc chia tài sản trong trường hợp chung sống với nhau như vợ chồng. Trong quá trình giải quyết, không có sự phân biệt công việc nội trợ hay những công việc khác có liên quan để duy trì đời sống với lao động có thu nhập khác. Điều này xuất phát từ mục tiêu đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ hiện nay.
